Doe maar een leeuwenmodel, want dat staat zo leuk!

Een leeuwenmodel, gewoon voor de leuk! Het blijft mij verbazen hoe vaak ik de vraag krijg of ik gezonde kattenvachten wil scheren. Waarom? En is dit wel goed voor de vacht?

De voornaamste reden waarom mensen hun kat willen scheren, is omdat ze gek worden van al dat haar in huis. Helaas, haar in huis hoort bij een kat. Scheren zorgt er inderdaad voor dat je niet meer de lange haren in huis vindt. Maar is dat wel zo katvriendelijk? Zitten er risico’s aan scheren? En wanneer is scheren wél aan te raden? Graag ga ik dieper in op al deze vragen. Daarnaast heb ik Kelly van Amersfort (Dierenarts en eigenaresse van Huidadvies voor dieren) bereid gevonden om meer te vertellen over één van de risico’s van scheren. Ga lekker zitten en laat je bijpraten. Zodat je straks een weloverwogen besluit kunt nemen voor jouw kat.

Een kat hoort een vacht te hebben

Nu heb ik het niet over de naaktkatten, dat is weer een ander verhaal. Maar ik geloof heilig dat een kat zich prettiger voelt met vacht. Katten besteden over het algemeen veel tijd aan hun vachtverzorging, dit is hun gewoonte. Zonder vacht voelt het wassen, liggen en bewegen toch anders. Katten hebben niet voor niets een vacht. Het beschermt de huid tegen invloeden van buitenaf, zoals scherpe takjes, vechtpartijen, uv-straling, warmte en kou. De huid en de vacht werken bovendien heel goed samen. Zo zorgt de huid ervoor dat de haren gevoed worden en kunnen groeien.

Kleurverschil en een slechtere vacht door scheren

Een kattenvacht bestaat uit wolharen en uit dekharen. Met het scheren van de vacht loop je het risico dat deze in slechtere kwaliteit terugkomt. Met slechter bedoel ik dat het sneller kan klitten en eventueel vilten. Ook zie je vaak kleurverschil wanneer de vacht weer aangroeit. Dat komt doordat de wolharen sneller groeien dan de dekharen.

Scheeralopecia

Ikzelf heb éénmaal meegemaakt dat de vacht na het scheren heel slecht is teruggegroeid. Het was bij een Pers die een totaal vervilte vacht had. Scheren is in zo’n geval de enige optie. Na drie maanden was de vacht weer een beetje gaan groeien, alleen veel dunner en in mindere kwaliteit. Nu, 1,5 jaar later, zie ik de vacht bij deze kat pas weer een beetje terug in de oude staat. Hoe dit komt? Ik durf het niet te zeggen.

Daarom heb ik dierenarts Kelly gevraagd of zij er meer over kan vertellen:

Wat is alopecia?
Alopecia betekent deels of volledig verlies van haren die er wel horen te zijn. Dit zorgt voor volledige of gedeeltelijke kale plekken. Hypotrichose is de term die meestal van toepassing is. Dit staat voor verminderde beharing. De huid is niet compleet kaal, maar voelt aan als baby billetjes.

Grofweg kunnen we alopecia verdelen in twee groepen: aangeboren of verkregen kaalheid. Aan de buitenkant kunnen we kaalheid ofwel alopecia waarnemen als er meer dan 30% van de primaire haren verloren zijn en meer dan 50% van de secundaire haren (wolharen).

Hoe kan er kaalheid na het scheren optreden?
We weten de precieze oorzaak van post clipping alopecia ofwel scheeralopecia niet. Er is op dit gebied weinig onderzoek gedaan. En het onderzoek dat gedaan is, richt zich voornamelijk op honden. Een van de hypotheses is, dat de doorbloeding van de huid door het scheren negatief wordt beïnvloed doordat de huid wordt blootgesteld aan een koude(re) omgevingstemperatuur. Bij honden zien we dit met name bij rassen met een lange dikke vacht of bij sledehonden en verwante rassen (Nordic breeds). Bij deze rassen kan scheren invloed hebben op de verstoring van de haarcyclus waardoor die op pauze wordt gezet. Er is nog geen behandeling, omdat de redenen van het pauzeren van de groeifase niet bekend zijn.

Hoelang kan het duren voordat er weer haar groeit?
Bij honden kan dit tot twee jaar duren (o.a. afhankelijk van het ras en het seizoen). Meestal groeien de haren binnen zes tot twaalf maanden terug.

Helpt veel kammen?

Ik snap het echt wel. Soms word je helemaal GEK van al dat haar in huis. Vooral binnenkatten kunnen het hele jaar door haar verliezen. Op zich niet heel vreemd. De vacht en huid maken namelijk weinig verschillen mee qua temperatuur. Zowel in de winter, als in de zomer geeft de thermostaat altijd rond de 20 graden aan. Het klinkt dan logisch om zoveel mogelijk haar uit de kat te kammen, trekken of plukken. Maar hoe meer je kamt, hoe meer haar een kat gaat loslaten. In deze uitgebreide blog lees je precies waarom je je kat niet moet laten ontwollen. Daarnaast vinden veel katten het niet eens fijn om elke dag gekamd te worden. De kat hoort het laatje al opengaan waar de kammen liggen en is binnen mum van tijd gevlogen! Beperk daarom het kammen tot eenmaal per week. Controleer wel elke dag tijdens het aaien of er geen klitten ontstaan. Dit is ook een goede tip om eventuele wondjes, vlooien en teken vroegtijdig op te sporen. Meer vachtverzorgingstips tijdens de rui vind je hier.

Wat moet je dan doen tegen het verharen?

Er zijn ook capsules en pipetten verkrijgbaar die de natuurlijke huidflora ondersteunen en kunnen helpen om het verharen te reguleren. Een vachtvriendelijke trimbehandeling kan ook verlichting geven, echter is dit geen garantie dat de kat daarna niet meer verhaart. Vind je echt dat jouw kat te extreem verhaart? Een extra bezoekje aan jouw dierenarts is geen overbodige luxe. Stress of gezondheidsproblemen kunnen ook een oorzaak zijn namelijk!

Uitzondering 1: vilt

Vilt in een kattenvacht bestaat uit klitten die zo vast zijn gaan zitten op de huid, dat ze niet meer uit te kammen zijn. Vilt zit dicht op de huid en dit voelt de kat bij elke beweging. Heb je zelf wel eens een klit in je haar gehad? Dan weet je hoe pijnlijk dit kan zijn. Deze viltplekken moeten verwijderd worden. De enige manier is voorzichtig wegknippen, maar meestal is scheren de meest vriendelijke optie. Ik werk vachtbesparend, dus ik laat zoveel mogelijk goede vacht zitten. De vervilte delen scheer ik weg.

Uitzondering 2: stresskat

Er zijn katten die meer onderhoud nodig hebben qua vacht, maar die een vachtcontrole of kammen niet waarderen. Deze katten raken gestrest van een aanraking langer dan een aai. Kammen of een klit verwijderen is uit den boze. Je mag de kat even aanraken, maar zodra je de borstel tevoorschijn haalt, is de kat gevlogen. Een trimbehandeling is absoluut geen optie. Een kat zonder klitten hoef je dan ook echt niet lastig te vallen met mijn bezoek. Maar sommige katten hebben vachten die snel in de klit vliegen. En dan? Zo’n kat scheer ik liever eens per jaar rigoureus kort, dan dat ik hem om de paar weken kom lastig vallen met een trimbehandeling. Soms kan ik deze katten thuis behandelen. Maar als de kat een trimbehandeling niet toestaat, dan kan er voor een roesje (narcose) gekozen worden. Het is soms beter om even een kat te laten slapen dan hem in een houdgreep te nemen en te trimmen. Ook bij dit soort katten kies ik liever voor een volledige scheerbehandeling. Dan hoeft hij maar eenmaal, maximaal tweemaal, onder narcose om de klittende vacht te verhelpen.

Uitzondering 3: de eigenaar

Ook de eigenaar van de kat kan een rol spelen om te kiezen voor gedeeltelijk of geheel scheren in leeuwenmodel. Heeft de eigenaar een handicap en is deze niet in staat om te kammen? Of is de eigenaar veel van huis? Misschien durft de eigenaar niet te kammen? Of spelen er andere persoonlijke omstandigheden, welke dan ook. Er zijn tal van redenen waarom een eigenaar de vacht niet dagelijks kan controleren op klitten en vilt. Ook de financiën kunnen een reden zijn. Misschien heeft een kateigenaar geen geld om regelmatig een trimster te laten komen. Al deze redenen of een combinatie hiervan, kunnen de keuze voor scheren vergemakkelijken. Ik veroordeel de eigenaar nooit! Maar we moeten wel opzoek naar de meest kat- en eigenaar-vriendelijke oplossing om vachtproblemen te voorkomen. Ik denk altijd mee met de omstandigheden van de kat, de eigenaar en de mogelijkheden. Katten trimmen is dus echt maatwerk!

Maar een leeuwenmodel staat zo schattig!

Misschien dat je na het lezen van bovenstaande informatie al overtuigd bent dat een leeuwenmodel echt niet leuk, grappig of katvriendelijk is. En ik snap de reacties op mijn vreemde vachtbesparende kapsels. Zelfs mijn vriend zei (na al mijn uitleg en verhalen): “Waarom scheer je niet dat hele beest in plaatst van alleen die paar delen?” Maar geloof mij, na duizenden katten is de gezonde vacht laten zitten echt de meest katvriendelijke optie. Dus: klitten en vilt verwijderen, de goede vacht laten zitten. Dit levert wel vaak bijzondere kapsels op! Ik scheer trouwens nooit de staart (behalve deels als er vilt in zit). Katten kunnen namelijk enorm schrikken van een pluimpje aan het einde van de staart. Er zijn zelfs verhalen bekend van collega trimsters waarbij de kat de staart aanvalt en kapot bijt.

Weten wat voor jouw kat de beste vachtverzorging is?

Wil je weten wat voor jouw kat het beste is qua vachtverzorging? Neem eens contact op met een vachtvriendelijk kattentrimster. Ga alsjeblieft niet aan zelf aan de slag met een scheerapparaat. Het lijkt zo simpel, maar je hebt risico op inscheren en/of een trauma voor de kat. Katten hebben de vacht nodig en deze heeft een functie. Scheren is alleen een laatste redmiddel bij klitten en vilt die te vast zitten. Een kat is gelukkiger mét vacht dan zonder! Ik hoop dat ik je heb kunnen overtuigen om niet een leeuwenmodel te laten scheren als het niet nodig is.